Verticale poezie

Samenvatting

Tweetalige uitgave Spaans/Nederlands. Juarroz is een denkende dichter, die zich tot zijn lezers richt met zijn vragen en overwegingen, hen als het ware bij de hand neemt en van de ene gedachte naar de volgende leidt. Tijdens zijn voordracht gebruikte hij zijn rechterarm en hand om zijn woorden kracht bij te zetten en leek het alsof hij ter plaatse zijn gedichten bedacht. Hij speelt met de lezer, werpt een vraag op, doet daar nog wat bij, zet de hele zaak dan plotseling op zijn kop en komt tenslotte heel ergens anders uit dan de lezer na de eerste regels had gedacht. De term 'verticaal', van boven naar beneden, of andersom, is voor hem essentieel: van horizontalitcit krijg je slaap, zegt hij. Voor Juarroz is de realiteit een grote paradox, 'elk element van de werkelijkheid heeft ... zijn tegengestelde in zich,' zoals hij zegt. 'Mijn poëzie probeert de voortdurende aanwezigheid van de tegengestelden in elk ding te vatten. En nog iets anders: mijn poëzie wil ook als een blikseminslag zijn, iets onthullen wat je nog niet had gezien.' Wat dit betreft valt er ook een innige verwantschap tussen Juarroz' poëzie en de Japanse haiku's op te merken, niet zozeer in de vorm als wel in de poging in de laatste strofe een verrassende draai te maken. Geen enkel gedicht van Juarroz heeft een titel of een nummer. De eerste regel fungeert als herkenningspunt. Als je ze onder elkaar zet, krijg je een indruk van de thema's waarover Juarroz zich buigt, zie je een keur aan allerlei dagelijkse, menselijke dingen voorbijgaan. Juarroz neemt een abstract begrip als 'denken' en maakt daar een levend ding van wat je kunt aanvegen. En zo verrast hij je als lezer telkenmale met dagelijkse dingen die hij tot leven brengt, om ons te laten voelen dat we bestaan, om niet te vergeten dat we bestaan. 'Poëzie is voor mij de grootst mogelijke realiteit,' zegt Juarroz. 'De mensen denken dat poëzie dient om aan de werkelijkheid te ontsnappen, maar dat is niet zo. Als je de dood in een gedicht zet, zet je een mens in dat gedicht.'