Boek 5 BW van de toekomst

Samenvatting

Boek 5 BW verschaft de fundamenten van ons zakenrecht: de zakelijke rechten. In Nederland geldt de numerus clausus: justitiabelen kunnen buiten de in de wet geregelde zakelijke rechten geen nieuwe in het leven roepen. De gebondenheid aan de zakelijke rechten die ons BW verschaft, schept een extra verantwoordelijkheid van de wetgever om het zakenrecht ook bij de tijd te houden. Hoewel Boek 5 BW betrekkelijk recent is ingevoerd, leeft in de praktijk de behoefte om het op diverse onderdelen flexibeler te maken, zodat het beter beantwoordt aan de behoeften in de praktijk. Zo bestaat behoefte aan kwalitatief lidmaatschap van beheersverenigingen om gemeenschappelijk beheer van onroerende zaken beter te kunnen regelen. Ook zijn sommige leerstukken aan heroverweging toe, zoals natrekking, vermenging ... of zaaksvorming. Het rechtsverlies dat ook een gevolg is van deze originaire wijzen van rechtsverkrijging, komt meestal voor rekening van de toeleverancier die een eigendomsvoorbehoud heeft gemaakt. Is dat wenselijk uit oogpunt van een rechtvaardige rechtsbedeling? Nieuwe ontwikkelingen in het bouwen en in de techniek maken dat oude leerstukken in het recht moeten worden aangepast of dat nieuwe rechtsfiguren moeten worden ontwikkeld. Denk aan de wenselijkheid van een coherentere regeling van erfpacht en opstal, aan het ontbreken van een goede regeling voor meervoudig ruimte gebruik en drijvend wonen, alsmede aan de vraag naar de goederenrechtelijke status van een digitale inhoud. Maar ook de wettelijke regelingen van sommige bestaande rechtsfiguren, zoals mandeligheid, erfdienstbaarheden en appartementsrechten behoeven aanpassing om deze breder en beter toepasbaar te maken. In deze zeven preadviezen, geschreven door achttien deskundigen, worden voor alle titels van Boek 5 BW concrete voorstellen tot verbetering en flexibilisering gedaan. Zij zijn bedoeld als eerste aanzet tot gedachtevorming over een mogelijke renovatie van Boek 5 BW. De eindredactie van deze preadviezen is verzorgd door prof. mr. L.C.A. Verstappen.