De canon

Samenvatting

De kennis van de vaderlandse geschiedenis is gebrekkig bij de Nederlanders, zo blijkt uit een groots opgezette peiling. Ruim duizend mensen maakten voor het onderzoek een test, gebaseerd op de historische canon voor het basisonderwijs. Slechts 17 procent van de ondervraagden wisten dat Nederland pas in de 19e eeuw een koninkrijk werd en ongeveer de helft kon niet vertellen welke eeuw bekend staat als de Gouden Eeuw. Waar schort het bij uw kennis of waar zou u meer over willen weten? Een item uitkiezen hoeft eigenlijk niet, want de regering liet een speciale canoncommissie een lijst van 50 onderwerpen vastleggen waarvan elke Nederlander op de hoogte moet zijn: van de hunebedden over Koning Willem I tot de Gasbel. De Nederlandse historische en culturele canon zag het licht. Met dit boek loopt ... de lezer moeiteloos en met plezier door het rijke Nederlandse heden en verleden. Over elk onderwerp wordt verteld wat er over te weten valt. Bovendien is het boek rijk geïllustreerd. Maar deze Canon is meer dan zomaar een onderwerpenlijst. De regering heeft het zelf over ¿vensters op de geschiedenis¿. Door deze vensters kijken hoeft geen opdracht te zijn, maar is een mooie kans om alles weer in zijn groter geheel te zien. Wie zijn verleden kent, begrijpt immers meer van het heden met al zijn eigenaardigheden. Bovendien schept het een band tussen mensen. Een gezamenlijke taal, een gezamenlijke geschiedenis en een door iedereen erkend gezag zijn de drie elementen die van een groep mensen een volk of een natie maken. Voor wie in Nederland geboren is, mag de kennis van het verleden tot verplichte kost worden verklaard. Maar ook voor nieuwkomers is het op de hoogte zijn van de achtergronden van de culturele gemeenschap waar zij binnentreden, van groot belang, evenals het leren van de taal. Bovendien wordt deze canon ook opgenomen in de kerndoelen van het primair (bovenbouw) en het voortgezet onderwijs (onderbouw). Dat betekent dat alle leerlingen van acht tot veertien jaar zich kennis moeten verwerven van de vijftig vensters. 1. Hunebedden, ca 3000 voor Christus: Vroege landbouwers 2. De Romeinse Limes, 47 ¿ ca 400: Op de grens van de Romeinse Wereld 3. Willibrord, 658 ¿ 739: Verbreiding van het christendom 4. Karel de Grote, 742 ¿ 814: Keizer van het avondland 5. Hebban olla vogala, ca. 1100: Het Nederlands op schrift 6. Floris V, 1254- 1296: Een Hollandse graaf en ontevreden edelen 7. De Hanze, 1356 ¿ ca 1450: Handelssteden in de Lage Landen 8. Erasmus, 1466? ¿ 1536: Een internationaal humanist 9. Karel V, 1500 ¿ 1558: De Nederlanden als bestuurlijke eenheid 10. De Beeldenstorm, 1566: Godsdienststrijd 11. Willem van Oranje, 1533 ¿ 1584: Van rebelse edelman tot ¿vader des vaderlands¿ 12. De Republiek, 1588 ¿1795: Een staatkundig unicum 13. De Verenigde Oostindische Compagnie, 1602 ¿ 1799: Overzeese expansie 14. De Beemster, 1612: Nederland en het water 15. De Grachtengordel, 1613 ¿ 1662: Stadsuitbreidingen in de zeventiende eeuw 16. Hugo de Groot, 1583 ¿ 1645: Pionier van het moderne volkenrecht 17. De Statenbijbel, 1637: Het boek der boeken 18. Rembrandt, 1606? ¿ 1669: De grote schilders 19. De Atlas Major van Blaeu, 1662: De wereld in kaart 20. Michiel de Ruyter, 1607 ¿ 1676: Zeehelden en de brede armslag van de Republiek 21. Christiaan Huygens, 1629 ¿ 1695: Wetenschap in de Gouden Eeuw 22. Spinoza, 1632 ¿ 1677: Op zoek naar de waarheid 23. Slavernij, ca. 1637 ¿ 1863: Mensenhandel en gedwongen arbeid in de Nieuwe Wereld 24. Buitenhuizen, 17e en 18e eeuw: Rijk wonen buiten de stad 25. Eise Eisinga, 1744 ¿ 1826: De Verlichting in Nederland 26. De Patriotten, 1780 ¿ 1795: Crisis in de Republiek 27. Napoleon Bonaparte, 1769 -1821: De Franse tijd 28. Koning Willem I, 1772 ¿ 1843: Het Koninkrijk van Nederland en België 29. De Eerste Spoorlijn, 1839: De versnelling 30. De Grondwet, 1848: De belangrijkste wet van een staat 31. Max Havelaar, 1860: Aanklacht tegen wantoestanden in Indië 32. Verzet tegen kinderarbeid, 19e eeuw: De werkplaats uit,de school in 33. Vincent van Gogh, 1835 ¿ 1890: De moderne kunstenaar 34. Aletta Jacobs, 1854 ¿ 1929: Vrouwenemancipatie 35. De Eerste Wereldoorlog, 1914 ¿ 1918: Oorlog en neutraliteit 36. De Stijl, 1917 - 1931 Revolutie in vormgeving 37. De Crisisjaren 1929 ¿ 1940: Samenleving in depressie 38. De Tweede Wereldoorlog, 1940 ¿ 1945: Bezetting en bevrijding 39. Anne Frank, 1929 ¿ 1945: Jodenvervolging 40. Indonesië,1945 ¿ 1949: Een kolonie vecht zich vrij 41. Willem Drees, 1886 ¿ 1988: De verzorgingsstaat 42. De Watersnood, 1 februari 1953: De dreiging van het water 43. De Televisie, vanaf 1948: Doorbraak van een massamedium 44. Haven van Rotterdam, vanaf ca. 1880: Poort naar de wereld 45. Annie M.G. Schmidt, 1911 ¿ 1996: Tegendraads in een burgerlijk land 46. Suriname en de Nederlandse Antillen, vanaf 1945: De kolonisatie van de West 47. Srebrenica, 1995: De dilemma¿s van vredeshandhaving 48. Veelkleurig Nederland, vanaf 1945: De multiculturele maatschappij 49. De Gasbel. 1959 ¿ 2030?: Een eindige schat 50. Europa, vanaf 1945: Nederlanders en Europeanen Theo Koops doceert Maatschappijleer aan de Lerarenopleiding van Hogeschool INHOLLAND in Amsterdam. Jan Willem Bultje was achtereenvolgens leerkracht, uitgever voor Teleac/NOT en Open Universiteit, programmamaker voor radio en tv en auteur van non-fictie boeken voor jeugd en volwassenen. Henk Frijters doceert Geschiedenis en Filosofie aan het Emmaüscollege in Rotterdam.