Mijn landgenoten uit de Andes

Samenvatting

De eerste Spanjaarden zetten officieel op 12 oktober 1492 voet aan wal op Amerika, een continent dat zij nooit meer hebben verlaten. Vanaf die tijd stroomde de nieuwe wereld vol met Europeanen - katholieken en protestanten - Arabieren, Joden en Afrikanen, die ieder hun eigen weg wilden gaan in de grote verscheidenheid aan inheemse landschappen en systemen. De Indianen in de volkomen van elkaar verschillende regio's beantwoordden de indringers uit de oude wereld volgens hun eigen inzichten en tradities. In deze bonte verscheidenheid van culturele ontmoetingen en botsingen had iedere partij haar eigen aanpak om te kunnen overleven. De Spaanse monarchen deden vanuit het verre Europa hun best om een redelijk lijkend geheel te scheppen in hun gebied overzee. Hiervan kwam weinig terecht want ... lokale tegenstellingen en belangen creëerden in Amerika de leuze "Weg met de slechte regering! Leve de Koning!", waardoor de sterkste partijen hun gang bleven gaan. Deze anekdotisch historische verhalen gaan over de beweegredenen van de partijen, gebaseerd op de interpretaties van: "hoe zij zichzelf" óf "hoe zij de andere partij" zagen. Soms had deze lijn van denken voor de tegenstander noodlottige gevolgen; soms ontstond door een ontmoeting een situatie, waarbij alle partijen voordeel hadden. Nu eens leek de door de Spanjaarden ingevoerde rechtspraak de Indiaanse manier van strijden niet te beheersen; een andere keer leek er een wonder te zijn gebeurd, waarbij alle partijen het feit volkomen anders interpreteerden en zich gelukkig voelden. Af en toe bestreed de Spaanse geestelijkheid het syncretisme terwijl men zich niet meer besefte dat de eigen katholieke symboliek gebaseerd was op hetzelfde verschijnsel van religieuze samensmelting uit het Midden-Oosten en het oude Europa. Enerzijds lichtten gouverneurs uit eigenbelang de hand met de koloniale wetgeving zonder de onderkoning te informeren; anderzijds hielden onderkoningen toezicht op de wetgeving op een manier die onuitvoerbaar was. Uit deze kleurrijke maatschappijtjes, die zich voor de oppervlakkige buitenwereld voordeden als één culturele eenheid, gekenmerkt door één taal en godsdienst, kon zich onmogelijk een consistent geheel ontwikkelen. De officiële geschiedenis is altijd geschreven in het belang van de staat. Deze verhalen gaan over de achterkant van historische gebeurtenissen, die door officiële geschiedschrijvers nooit vanuit de mens zelf is verteld.