NWO-reeks Sociale cohesie in Nederland Probleemgedrag van leerlingen tijdens de middelbare schoolperiode

Samenvatting

Probleemgedrag van leerlingen op de middelbare school trekt in onschuldige vorm de aandacht van ouders, docenten en schoolleiders; in meer ernstige vorm die van professionele hulpverleners, justitie, onderzoekers en beleidsmakers.Mensen verwachten veel van scholen: dat ze leerlingen goed kwalificeren voor beroep of vervolgopleiding maar ook dat ze leerlingen mede vormen tot zelfstandige burgers in de maatschappij. Scholen worden, naast ouders als eerste opvoeders, wel aangeduid als 'tweede opvoeders'.In een grootschalig, langlopend onderzoek is veel material verzameld om antwoord te krijgen op vragen over probleemgedrag. Wat speelt zich af op de scholen, hoe ervaren leerlingen en docenten - en de schoolleiding - dit, welke invloeden hebben deze vormende jaren op de adolescenten, ... welke leerlingnetwerken vormen zich en wat is de invloed daarvan, welke verschillen bestaan er tussen scholen en waarom, hoe is de wisselwerking tussen docenten en leerlingen en welke rol spelen ouders in het geheel? Veel vragen dus, want een geschoolde, zelfstandige burger word je niet vanzelf.Uit verfijnde vragenlijsten zijn gedetailleerde antwoorden gedestilleerd, resulterend in conclusies en aanbevelingen. Probleemgedrag is het centrale thema, maar er komen ook positieve zaken uit het onderzoek naar voren: de meeste leerlingen blijken met plezier naar school te gaan en tonen zelf weinig uitgesproken etnische voorkeuren, ofwel het ontbreekt hen grotendeels aan discriminerende trekken.Deze bundle maakt deel uit van het Now-onderzoeksproject naar 'Sociale Cohesie'. Dit project heeft als doel de vele vragen ten aanzien van de multiculturele en pluriforme samenleving in een nieuw perspectief te plaatsen en een beantwoording ervan naderbij te brengen.Frank Weerman is senior onderzoeker bij het NSCR. Hij promoveerde op een onderzoek naar sociale bindingen en delinquent gedrag. Zijn onderzoek is onder meer gericht op de invloed van vrienden op delinquentie en het groepskarakter van (jeugd) criminaliteit. Wilma Smeenk was als senior onderzoeker werkzaam aan het NSCR. Haar onderzoek richtte zich op de volgende thema's: de ontwikkelingsfactoren van antisocial en crimineel gedrag, de invloed van gezin en school, en geweld binnen families. paul Harland werkte als postdoc-onderzoeker mee aan het Schoolproject. Hij promoveerde op social-psychologisch onderzoek naar milieugedrag. Op dit moment is hij senior onderzoeker bij Politie Haaglanden, waar hij onder meer onderzoek doet naar jeugdcriminaliteit en geweld tegen politiefunctionarissen.