Voedsel

Samenvatting

Weinig onderwerpen roepen tegenwoordig zoveel controverse op als het voedselvraagstuk. De wereldbevolking groeit en met de toenemende welvaart neemt ook de behoefte aan betrouwbaar voedsel toe. Schaalvergroting en voortdurende technologische innovatie, met soms onvoorspelbare gevolgen, lijken daarbij onvermijdelijk.Kritische documentairemakers wijzen ons op valkuilen, valse voorstellingen en bedrog in de levensmiddelenindustrie, terwijl de branche zelf adverteert met nostalgische beelden van koetjes in de wei en wuivende korenaren in de ochtendzon. Beelden waar de consument graag aan vasthoudt. Ondertussen voeden schandalen in de voedselketen het verlangen naar een overzichtelijke wereld waarin voedsel (weer) betrouwbaar en kleinschalig verbouwd wordt. Dat het overzicht ontbreekt en dat maar ... weinigen weten hoe het echt zit zorgen ervoor dat de meningen over hoe ons eten het best kan worden geproduceerd nogal uiteenlopen. Het ene wetenschappelijke onderzoek weerlegt conclusies van het andere. Het vraagstuk is zo complex en veelomvattend dat elke discussie lijkt weg te zakken in drijfzand. Voor Voedsel begaf Henk Wildschut zich in de wereld van de moderne boer die hij aanvankelijk zag als de belangrijkste vernieuwer van het voedselproductieproces. Maar ook hier is de schijn bedrieglijk: in het belang van volksgezondheid, voedselveiligheid, milieu en dierenwelzijn wordt de boer vaak gedwongen om over te stappen op een bedrijfsvoering waarin efficiëntie en schaalvergroting de dienst uitmaken. Ook wanneer het biologisch geproduceerd voedsel betreft.In zijn poging de productie en verwerking van levensmiddelen te ontrafelen beperkt Wildschut zich niet tot het moderne boerenbedrijf, hij zoekt ook bij groenteveredelaars, teeltbedrijven, fokkerijen, broederijen, viskwekerijen, laboratoria, controlerende instanties en fabrikanten van slachtmachines. Het is een schoongewassen wereld waarin voorschriften, regels en protocollen vastgeklonken zijn in de roestvrijstalen abstractie van de industriële systematiek. Een wereld waarin het eigenlijke voedsel soms ver te zoeken lijkt. Henk Wildschut is een bevlogen fotograaf, in zijn werk maakt idealisme echter plaats voor genunaceerde beelden die aanzetten om eerder ingenomen standpunten te heroverwegen. Het ontbreken van sentiment maakt zijn werk zuiver en aangrijpend. Met fotograaf Raimond Wouda fotografeerde hij in 2003 de Indiase bemanning van de chemietanker Sandrien La Paz, die door de Nederlandse autoriteiten anderhalf jaar werd vastgehouden in de haven van Amsterdam. In 2011 ontving Henk Wildschut de prestigieuze Dutch Doc Award voor Shelter, een project waarvoor hij jarenlang de tijdelijke schuilplaatsen van illegalen in Europa fotografeerde. Document NederlandSinds 1975 geeft de afdeling Nederlandse Geschiedenis van het Rijksmuseum een opdracht aan een fotograaf onder de titel Document Nederland. Het uitgangspunt is jaarlijks in een serie foto's een actueel aspect van de Nederlandse samenleving vast te leggen. Henk Wildschuts foto's van Voedsel worden van 22 september 2013 tot 7 januari 2014 tentoongesteld in het Rijksmuseum, Amsterdam