Artush en Zaur

Samenvatting

Artush en Zaur werden in Bakoe geboren en groeiden daar op. Ze gingen naar dezelfde school en op een gegeven moment in hun jeugd ontdekten ze dat ze sexueel tot elkaar aangetrokken werden. In dezelfde jaren kwam in Azerbeidzjan het conflict rond Nagorno-Karabach tot uitbarsting. Het geweld waarmee dat in Bakoe gepaard ging, dreef hen beide uit elkaar. Zaur bleef in Bakoe, Artush vluchtte met zijn ouders naar Armenië. Als volwassenen komen ze elkaar in Tblissi weer tegen. Ze zwelgen in herinneringen, worden opnieuw verliefd op elkaar en uiteindelijk trouwen ze zelfs met elkaar. De roman veroorzaakte in Azerbeidzjan een gigantisch schandaal omdat het verschillende taboes behandelde. Het is een liefdesverhaal tussen twee mannen, nota bene tussen een Armeniër en een Azerbeidzjaner en dus ook t ...ussen een christen en een moslim. Alekper Aliyev gaat bovendien in op het conflict rond Nagorno-Karabach, nog steeds een open zenuw in de Azerbeidzjaanse samenleving, en de rol die de politieke leiders hebben gespeeld in het ontstaan van het gewapende treffen tussen de twee bevolkingsgroepen en buurlanden. Waarschijnlijk is dat laatste aspect de belangrijkste reden dat het boek in Bakoe al direct werd verboden en de auteur in 2012 moest uitwijken naar Zwitserland. Alekper Aliyev is in 1978 geboren in Bakoe. Hij studeerde journalistiek aan de universiteit in Marmara (Turkije). In 1999 ging hij als vertaler werken bij de populaire Turkse uitgeverij Kaknüs. Hij vertaalde ongeveer dertig Azerbeidzjaanse en Russische boeken naar het Turks. In 2001 ging hij terug naar Bakoe. Hij werd er al snel politiek actief, wat hem onvermijdelijk in conflict bracht met de dictatoriale overheid en haar hulptroepen. Zo werd het kantoor van de krant Alma, waar Alekper werkte als columnist, verschillende malen overvallen door activisten van het Bevrijdingsfront voor Karabach. In 2004 publiceerde Alekper zijn eerste boek. In deze gedichtenbundel, getiteld Ik ben een bastaard, bekritiseerde hij de overheid en de mentaliteit van de bevolking op felle wijze. Het boek veroorzaakte een schandaal in Azerbeidzjan. Veel boekwinkels weigerden het te verkopen en de pers veroordeelde het boek. Ze beschuldigden hem van landsverraad, heulen met de Armeniërs en het door het slijk halen van de nationale tradities. Desondanks ging hij door met schrijven en hij bracht vervolgens nog drie romans uit: Goethe's dromen (2005), Godenschemering 93 (2007) en Artush en Zaur (2009). Alekpers laatste roman, Artush en Zaur, een liefdesverhaal tussen twee mannen uit de rivaliserende landen Azerbeidzjaan en Armenië, is door politie uit de handel gehaald. Boekwinkels die het boek verkochten werden voor een dag gesloten en de winkeleigenaren werden op politiebureaus ondervraagd. Alekper Aliyev woont in Bakoe en is de hoofdredacteur van het prestigieuze culturele tijdschrift Kultura Az.