Leven met bedreiging

Samenvatting

Een groeiend aantal gevallen van bedreiging van burgers is voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor de toename van het aantal - geregistreerde - geweldsmisdrijven in Nederland. Dat maakt nieuwsgierig naar het achterliggende fenomeen, waar in Nederland nog nauwelijks onderzoek naar is gedaan. In deze studie wordt ingezoomd op verschillende aspecten van bedreiging die een rol spelen bij zowel de beslissing aangifte te doen als de opname en afhandeling van aangiften. Te denken valt aan de context waarin bedreigingen zijn geuit, kenmerken van slachtoffers en bedreigers, de voorgeschiedenis en het interactieproces van de bedreiging (vaak gaat aan aangiftes een lange voorgeschiedenis vooraf), wat het bedreigende karakter is van bedreigingen, de redenen van slachtoffers om aangifte te doen, ... en de beoogde en daadwerkelijke gevolgen van het doen van aangifte. In de politieregio's Groningen en Rotterdam-Rijnmond is een steekproef getrokken uit aangiften van bedreigingen, zijn interviews gehouden met slachtoffers en werden (groeps)gesprekken gevoerd met professionals die in verschillende hoedanigheden betrokken zijn bij de opvang en begeleiding van slachtoffers of bij de bestrijding en voorkoming van bedreiging. Hoewel slachtofferenquêtes anders suggereren, komen de meeste bedreigingen niet voor in de publieke ruimte maar in huiselijke kring, gevolgd door werkomgeving, buurt en kennissenkring. De daders zijn meestal mannen, slachtoffers in gelijke mate mannen en vrouwen. De meeste bedreigingen zijn verbaal en worden face to face geuit. De perceptie dat de dader het serieus meent en zijn bedreiging in daden kan omzetten, is een van de belangrijke factoren bij het doen van aangifte. Overigens blijkt dat slachtoffers bij het doen van aangifte hoge verwachtingen hebben. Daarin worden zij vaak teleurgesteld vanwege de geringe mate van opvolging door politie en justitie. Professionals hebben hier een veel positiever beeld over dan de ervaringen van slachtoffers rechtvaardigen. Hier schort het kennelijk aan een effectief 'management van verwachtingen'. De onderzoekers concluderen dat met name de opname en afhandeling van bedreiging in andere contexten dan die van huiselijk geweld voor verbetering vatbaar lijken te zijn.