De rol van verpleegkundigen bij medische beslissingen rond het levenseinde

Samenvatting

Aan medische beslissingen rond het levenseinde wordt in onze samenleving veel aandacht gegeven. Artsen staan daarbij vaak in het middelpunt van de belangstelling. Hun handelen en opvattingen zijn ook beschreven in diverse onderzoeksrapporten. Over de rol van verpleegkundigen is veel minder bekend. Met dit boek wordt gepoogd het hiaat op te vullen door het handelen, de verantwoordelijkheid en de opvattingen van verpleegkundigen ten aanzien van verschillende typen medische beslissingen rond het levenseinde in kaart te brengen. Daartoe werden verpleegkundigen uit ziekenhuizen, de thuiszorg en verpleeghuizen geïnterviewd over hun ervaringen en meningen. Vervolgens werden met behulp van een vragenlijst nadere gegevens verzameld met betrekking tot hun ervaringen en opvattingen bij euthanasie, hulp ...bij zelfdoding en bij pijn- en andere symptoombestrijding met de dood als nevenbedoeling. In het boek wordt van dit onderzoek verslag gedaan. Daarbij worden vergelijkingen gemaakt tussen de diverse zorgsectoren en knelpunten gesignaleerd met betrekking tot communicatie en samenwerking. Andere thema's zijn gewetensbezwaren, instellingsrichtlijnen en de taken, rechtspositie en scholingsbehoeften van verpleegkundigen. Er wordt een gedetailleerd beeld geschetst van de betrokkenheid van verpleegkundigen bij medische beslissingen rond het levenseinde en indirect ook van het functioneren van instellingen en het handelen van artsen in deze gevoelige materie. De gegevens voor dit rapport zijn verzameld in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Alle auteurs zijn werkzaam aan de Universiteit Maastricht. Drs. Ada van Bruchem-van de Scheur, verplegingswetenschapper, is als onderzoeker verbonden aan het Instituut voor Gezondheidsethiek en de Sectie Gezondheidsethiek en Wijsbegeerte. Dr. Arie van der Arend, gezondheidsethicus, is als universitair docent verbonden aan de Sectie Gezondheidsethiek en Wijsbegeerte. Prof.dr. Cor Spreeuwenberg is hoogleraar Eerste en tweedelijns zorg voor chronisch zieke patiënten. Prof.mr. Frans van Wijmen is hoogleraar Gezondheidsrecht. Prof.dr. Ruud ter Meulen is hoogleraar Wijsbegeerte en directeur van het Instituut voor Gezondheidsethiek.