Nederland in de twintigste eeuw

Samenvatting

Nederland in de twintigste eeuw Op het eerste gezicht was Nederland in de twintigste eeuw een eiland van rust in een Europese zee van omwentelingen en massabewegingen. Toch kende ook Nederland ingrijpende veranderingen: terwijl de omringende landen hun weerbare mannen naar de loopgraven stuurden, werd hier in 1917 het algemeen kiesrecht ingevoerd, waarna het land snel moderner werd. Na de TweedeWereldoorlog verruilde Nederland zijn neutraliteit voor een actief buitenlands beleid, verloor het zijn belangrijkste kolonie en werd het opgenomen in de Pax Americana. Gedurende de roerige jaren zestig veranderde de verzuilde samenleving snel in een open democratie met mondige burgers. Met dit boek biedt Friso Wielenga een compleet overzicht van de binnen- en buitenlandse politiek en van de politiek-culturele ... geschiedenis van Nederland in de twintigste eeuw. Het beginpunt is de late negentiende eeuw, met de opkomst van de eerste politieke partijen, economische modernisering en toenemende verzuiling. Afgesloten wordt met de bewogen beginjaren van deeenentwintigste eeuw, die werden getekend door het multiculturele drama, de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh, en een instabiel geworden politiek landschap. Dit boek, dat oorspronkelijk in het Duits verscheen, levert een toegankelijke analyse van de Nederlandse politiek tussen continuïteit en verandering in de lange twintigste eeuw. --------------------------------------------------------------------------------Over de auteur(s):Prof.dr. Friso Wielenga is directeur van het Zentrum für Niederlande-Studien van de Westfälische Wilhelms-Universität in Münster. --------------------------------------------------------------------------------Ook van de auteur(s): Van vijand tot bondgenoot[jan. 2001]Schaduwen van de Duitse geschiedenis[jan. 2001]--------------------------------------------------------------------------------Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. De modernisering van Nederland sinds de late 19e eeuwSchoolstrijd en confessionele partijvormingSocialisten, Liberalen en de sociale kwestieUitbreiding van het kiesrecht en de Pacificatie van 1917Modernisering en economische expansieBuitenlandse politiekKoningshuis en natievormingNederland en de Eerste WereldoorlogEconomische gevolgen en sociale onrust 3. Verzuiling, stabiliteit en crisis (1918-1940)VerzuilingVersterking van de zuilenStabiliteit en onbehagen. De democratie in het interbellumEconomie en modernisering in de jaren twintig en dertigVoltooide sociaal-democratische ingroei in het verzuilde bestelNeutraal tussen de mogendheden: buitenlandse politiek 1918-1940Duitse aanvalsplannen 4. De bezettingstijd 1940-194510 Mei 1940 februari 1941: nederlaag, acceptatie en accomodatieFebruari 1941 voorjaar/zomer 1943: toenemende onderdrukking, confrontatie enJodendeportatiesVoorjaar/zomer 1943 herfst 1944: verscherping van exploitatie en onontkoombare toespitsingSeptember 1944 5 mei 1945: frontgebied, hongerwinter en ontreddering 5. Wederopbouw tussen vernieuwing en restauratie (1945-1958)Politiek tussen herstel en vernieuwingBijzondere rechtspleging en zuiveringGemeenschap, gezag en koningshuisEconomisch herstelNieuwe wegen in de buitenlandse politiekDekolonisatie van Nederlands-Indië 1945-1949. 6. De lange jaren zestig. Protest, ontzuiling, participatie (1958-1977)Ontzuiling en protestVerkiezingen en het politieke landschapHet kabinet Den UylCrisesWelvaart en sociale verhoudingenBuitenlandse politiek tussen continuïteit en vernieuwing. 7. Realisme, hernieuwde consensus en het zoeken naar een nieuw evenwicht 1977- hedenPolitiek klimaat en nieuwe sociale bewegingenHet tijdperk Lubbers (1982-1994)Hoog gestegen, diep gevallen: de paarse coalitie 1994-2002Pim Fortuyn en de revolte van 2002Zoeken naar een nieuw evenwichtNieuwe wegen en oude reflexen in de buitenlandse politiek 8. Slotbeschouwing