De normenhiërarchie van het Koninkrijk der Nederlanden

Samenvatting

Het praktische belang van een goed inzicht in de onderlinge verhouding van normen in een rechtsorde is groot. Want niet alleen kan een goed inzicht in de hiërarchie van normen behulpzaam zijn om te kunnen begrijpen waar de bevoegdheid om lagere normen te stellen haar grondslag vindt, maar bovendien is het orgaan dat bevoegd is de lagere norm uit te vaardigen daarbij gebonden aan alle hogere normen: de lagere norm mag niet afwijken van de hogere norm, tenzij deze daartoe de ruimte schept, op straffe van onverbindendheid. In dit essay onderzoekt Hoogers een belangrijk, maar tot op heden nog betrekkelijk ongerept staatsrechtelijk thema: de wijze waarop de hiërarchie van algemeen verbindende voorschriften binnen het Koninkrijk der Nederlanden gestructureerd is en begrepen ... dient te worden. Over deelonderwerpen die aan dit thema raken (zoals de verhouding tussen de Grondwet en de wet, tussen voorschriften van nationaal recht en internationaal recht of tussen Grondwet en Statuut) is wel het nodige verschenen, maar een studie waarin vanuit het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden als hoogste (interne) regeling de hiërarchische verhouding tussen normen binnen het Koninkrijk systematisch uiteengezet wordt, ontbrak tot op heden. Dit essay wil in die lacune voorzien en aldus een bijdrage leveren aan de studie van het constitutionele recht van het Koninkrijk als geheel. Inhoud:Na de inleiding van hoofdstuk 1 analyseert Hoogers in hoofdstuk 2 de onderlinge verhouding van Grondwet en Statuut. In hoofdstuk 3 worden de verhouding tussen normen van Koninkrijksrecht en volkenrechtelijke normen, Europese normen daaronder begrepen, bestudeerd. In hoofdstuk 4 wordt bezien hoe Rijkswet, Algemene Maatregel van Rijksbestuur, Koninklijk Rijksbesluit en Ministeriële Rijksregeling enerzijds en Landsnormen anderzijds zich tot elkaar verhouden: daar zal ook aandacht besteed worden aan de verhouding tussen Rijksnormen en grondwettelijke normen die slechts in Nederland gelding hebben. In hoofdstuk 5 wordt de verhouding tussen Koninkrijksrecht en interregionaal recht enerzijds, en interregionaal recht en Landsrecht anderzijds geanalyseerd. Het 6e en laatste hoofdstuk, ten slotte, bevat de conclusies.