NILG - Governance en Recht Vrijheid, gelijkheid en redelijkheid

Samenvatting

In dit afscheidscollege komt met name aan de orde hoe de begrippen vrijheid, gelijkheid en redelijkheid in verenigingen, stichtingen en kerkgenootschappen functioneren en in de verhoudingen van deze tot de overheid en de burger. Voor het goed - intern en maatschappelijk - functioneren van deze organisaties is het nodig dat hun eigen vrijheid juridisch en maatschappelijk wordt erkend. In principe waarborgen de vrijheid van vereniging en die van godsdienst uit internationale verdragen en de grondwet deze vrijheid. Bij conflicten binnen de private organisaties/geloofsgemeenschappen oordeelt de rechter op basis van de interne regels en het toepasselijk statelijk recht. Wezenlijk is dat,wanneer het gaat om de beoordeling van de redelijkheid in die verhoudingen, de rechter de beslissing van de organisatie ... slechts terzijde zet wanneer onder de gegeven omstandigheden het orgaan - van de private organisatie - niet in redelijkheid tot een dergelijke beslissing had kunnen komen (marginale toetsing). Onder omstandigheden kunnen beslissingen van private organisaties ook worden getoetst aan de normen van de Algemene wet gelijke behandeling. Soms vindt daarbij wel, soms niet een marginale redelijkheidstoetsing plaats. Zo dat niet gebeurt, wordt m.i. zonder voldoende grond de verantwoordelijkheid van (het bestuur) van de organisatie voor de verwezenlijking van het doel van de organisatie doorkruist. Ten slotte komt aan de orde in hoeverre de Hoge Raad en het EHRM de vrijheid van godsdienst opofferen aan het gelijkheidsideaal. De reeks Governance & Recht is gericht op het algemene debat over governance en zijn relatie tot het recht. De reeks biedt een platform voor positiefrechtelijke, rechtsvergelijkende, rechtstheoretische, rechtsfilosofische, rechtssociologische en politiek- en bestuurswetenschappelijke bijdragen aan dit debat. De reeks maakt deel uit van de boekenreeks van het Netherlands Institute for Law and Governance (NILG) (www.nilg.nl). Het NILG is een samenwerkingsverband van universiteiten en andere onderzoeksinstellingen dat zich tot doel stelt onderzoek op het terrein van Law and Governance te bevorderen. Centraal staat de balans tussen publieke en private belangen in het recht en de wijze waarop de regulering van die belangen door de publieke en private sector plaatsvindt.